Các động lực chính dẫn đến sự ra đời của động cơ trò chơi FOC (Fully Onchain Game Engine) xuất phát từ nhu cầu thiết yếu trong việc xây dựng và phát triển các trò chơi hoàn toàn trên chuỗi. Những năm 2020 – 2021, khi các nhà phát triển bắt tay vào việc mở rộng Dark Forest, họ đã gặp phải không ít khó khăn do các công cụ và thư viện chủ yếu được thiết kế cho các ứng dụng DeFi.
Động cơ trò chơi FOC đã ra đời nhằm đơn giản hóa quá trình xây dựng và phát triển các trò chơi hoàn toàn trên chuỗi. Chúng bao gồm một tập hợp các thư viện mã nguồn và bộ công cụ được tích hợp chặt chẽ, giúp giảm thiểu sự phức tạp trong việc phát triển các trò chơi này.
Với sự xuất hiện của các động cơ trò chơi FOC, các nhà phát triển có thể tập trung vào việc phát triển logic cốt lõi của trò chơi thay vì phải dành phần lớn thời gian cho việc xây dựng cơ sở hạ tầng liên quan. Điều này đã tạo ra một bước tiến lớn trong việc phát triển các trò chơi trên nền tảng blockchain.
Hiện nay, thị trường FOCG đang phát triển mạnh mẽ với sự tham gia của nhiều nhóm phát triển động cơ mới. Chúng ta có thể phân loại các động cơ này thành hai loại chính dựa trên mức độ “mở” của chúng đối với cộng đồng nhà phát triển.
Điểm mạnh của các động cơ trò chơi thường nằm ở khả năng module hóa các thư viện, cho phép các nhà phát triển tái sử dụng và điều chỉnh các module này thay vì phải xây dựng lại từ đầu, giúp tiết kiệm thời gian và công sức. Khi càng nhiều thư viện được tích hợp vào hệ thống, giá trị của động cơ càng tăng lên trong mắt cộng đồng phát triển.
Xét về khía cạnh này, MUD và Dojo nổi bật như hai động cơ hàng đầu, thu hút sự chú ý lớn từ cộng đồng Crypto và xây dựng một hệ sinh thái phát triển mạnh mẽ.
MUD: Tham vọng trở thành “hệ điều hành” cho các ứng dụng phức tạp trên EVM
MUD, ra mắt vào quý 3 năm 2022, là động cơ trò chơi FOC tiên phong trong lĩnh vực này, được thiết kế đặc biệt cho EVM và hệ sinh thái Ethereum. Với mã nguồn mở, MUD cho phép bất kỳ ai cũng có thể sử dụng và đóng góp cho dự án.
Ban đầu, MUD được phát triển bởi Lattice và nhanh chóng xây dựng một hệ sinh thái phát triển mạnh mẽ xung quanh nó. MUD đã trải qua hai phiên bản phát triển: v1 và v2. MUD v1 tập trung vào việc cải thiện trải nghiệm của nhà phát triển trong việc xây dựng FOCG, sử dụng cấu trúc Entity Component System (ECS), một cấu trúc dữ liệu phổ biến trong phát triển trò chơi.
MUD v1 đã giải quyết nhiều vấn đề trong việc phát triển FOCG nhưng cũng tồn tại một số hạn chế, điều này đã thúc đẩy sự ra mắt của phiên bản v2. MUD v2, ra mắt vào quý 1 năm 2023, đã cải thiện nhiều vấn đề của v1 và chuyển sang mô hình dữ liệu linh hoạt hơn, tương tự như SQLite.
Những thay đổi này nhằm mục đích làm cho MUD dễ tiếp cận hơn với nhiều nhà phát triển, mở rộng khả năng sử dụng của MUD không chỉ trong FOCG mà còn cho nhiều ứng dụng blockchain khác. MUD v2 vẫn đang trong quá trình phát triển tích cực.
Trong bối cảnh Ethereum được coi là “máy tính toàn cầu”, MUD tự mô tả mình như một “hệ điều hành”, thể hiện tầm nhìn và tham vọng của Lattice trong việc phát triển MUD thành một framework tổng quát cho việc xây dựng các ứng dụng phức tạp trên EVM.
Dojo: Từ trò chơi trên chuỗi đến trò chơi có thể chứng minh
Dojo, được phát triển vào tháng 2 năm 2023, là động cơ trò chơi FOC tập trung vào Starknet và hệ sinh thái của nó. Tương tự như MUD, Dojo cũng có mã nguồn mở, cho phép mọi người sử dụng và đóng góp cho dự án.
Điểm mạnh của Dojo đến từ công nghệ nền tảng của Starknet, với hệ thống chứng minh dựa trên STARK sử dụng thiết lập minh bạch, hỗ trợ mạch tổng quát và khả năng nâng cấp. Mặc dù kích thước của bằng chứng lớn, nhưng chứng minh STARK không tỷ lệ thuận với độ phức tạp của tính toán.
Trong bối cảnh FOCG, những hạn chế của hệ thống chứng minh STARK không phải là vấn đề lớn, mà ngược lại, chúng trở thành lợi thế cạnh tranh cho Dojo so với các động cơ khác. Tuy nhiên, với sự ra mắt của MUD v2, Dojo cũng đang tìm kiếm con đường độc đáo của riêng mình hướng tới tầm nhìn về các trò chơi có thể chứng minh.
Các động cơ trò chơi FOC nổi bật khác
Ngoài MUD và Dojo, còn nhiều động cơ nổi bật khác được phát triển bởi các studio trò chơi trên chuỗi. Trong số đó, World Engine và Keystone là các động cơ không phải EVM với ngôn ngữ phát triển riêng, trong khi Paima Engine và Archetype Engine tập trung vào EVM và Solidity.
World Engine của Argus là một trong những động cơ nổi bật nhất, cung cấp giải pháp toàn diện cho việc phát triển FOCG. Nó sử dụng kiến trúc L2 và L3 tùy chỉnh, với kế hoạch phát triển một Shared Sequencer tối ưu hóa cho các Shard.
Argus đang phát triển Game Shard đầu tiên dựa trên kiến trúc của World Engine, gọi là Cardinal, không phải EVM và sử dụng ngôn ngữ phát triển GO. Cardinal là một mini-blockchain tùy chỉnh cho việc xây dựng và phát triển trò chơi, với nhiều ưu điểm nổi bật.
Vào tháng 12 năm 2023, Argus đã thông báo phát hành Dark Frontier, một trò chơi lấy cảm hứng từ Dark Forest, chạy trên devnet của Cardinal. Tuy nhiên, do khối lượng công việc lớn, sau khi kết thúc vòng thử nghiệm, dự án không có nhiều cập nhật đáng kể.
Kết luận
Việc phát triển các trò chơi hoàn toàn trên chuỗi vẫn đang ở giai đoạn đầu, và các nhà phát triển thường phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc triển khai và cập nhật hợp đồng thông minh, bao gồm khả năng tương tác giữa các hợp đồng và đồng bộ hóa giữa client và blockchain.
Dù ở giai đoạn đầu, các động cơ trò chơi FOC đã hỗ trợ rất nhiều cho các nhà phát triển, giúp họ tập trung vào việc phát triển trò chơi mà không phải lo lắng về các chi tiết phức tạp liên quan đến cơ sở hạ tầng.
