Chính phủ Việt Nam đã ban hành Kế hoạch hành động quốc gia nhằm phòng, chống rửa tiền và tài trợ khủng bố, trong đó yêu cầu Bộ Tài chính cùng các bộ, ngành liên quan hoàn thiện khung pháp lý cho việc quản lý tài sản ảo và các dịch vụ liên quan đến tiền ảo trước tháng 5 năm 2025. Đây là một bước đi quan trọng nhằm đảm bảo an toàn và minh bạch trong lĩnh vực đang phát triển nhanh chóng này.
Thực trạng và yêu cầu cấp thiết
Kể từ năm 2017, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt đề án nhằm hoàn thiện khung pháp lý cho việc quản lý các loại tài sản ảo và tiền điện tử. Tuy nhiên, cho đến nay, vẫn còn nhiều khoảng trống pháp lý trong lĩnh vực này, điều này gây khó khăn cho việc quản lý và giám sát các hoạt động liên quan đến tiền ảo.
Trong bối cảnh giá trị của đồng Bitcoin đã tăng gần 37% từ đầu năm 2024, đạt mức 64.000 USD/BTC, Việt Nam hiện có khoảng 26 triệu người sở hữu tiền ảo, đứng thứ ba trên thế giới. Điều này cho thấy nhu cầu và sự quan tâm của người dân đối với tiền ảo ngày càng gia tăng, nhưng cũng đặt ra thách thức lớn cho việc quản lý.
Hoạt động giao dịch tiền ảo tại Việt Nam diễn ra rất sôi động, chủ yếu thông qua các sàn giao dịch quốc tế. Các loại tiền số như Bitcoin và Ethereum đang được nhiều cá nhân đầu tư và giao dịch, mặc dù chưa có khung pháp lý rõ ràng.
Đánh giá từ các chuyên gia
Luật sư Bùi Anh Tuấn cho rằng việc xây dựng khung pháp lý cho tiền ảo là rất cần thiết, bởi hoạt động giao dịch đang diễn ra hàng ngày mà không có sự quản lý chặt chẽ. Khung pháp lý sẽ giúp bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, đảm bảo nghĩa vụ thuế và giảm thiểu rủi ro liên quan đến lừa đảo và rửa tiền.
Đại diện Bộ Tài chính cũng cho biết đã giao nhiệm vụ cho các đơn vị nghiên cứu và xây dựng khung pháp lý cho tiền ảo, nhằm đáp ứng kịp thời với sự phát triển của lĩnh vực này. Việc này không chỉ giúp quản lý tốt hơn mà còn tạo điều kiện cho sự phát triển bền vững của thị trường tiền ảo tại Việt Nam.
Nghiên cứu và phát triển chính sách
Chuyên gia kinh tế TS Lê Đăng Doanh nhấn mạnh rằng việc chậm trễ trong việc xây dựng khung pháp lý có thể dẫn đến những khó khăn trong quản lý. Ông cho rằng cần có một nghiên cứu tổng thể để xác định bản chất pháp lý của tiền ảo, từ đó đưa ra các quy định phù hợp. Việc này sẽ giúp quản lý thuế và các vấn đề liên quan đến đầu tư tiền ảo một cách hiệu quả hơn.
Luật sư Bùi Anh Tuấn cũng đề xuất có thể xem xét xây dựng khung pháp lý thử nghiệm cho tài sản ảo, áp dụng cho một số nhóm đối tượng cụ thể, nhằm đảm bảo tính khả thi và hiệu quả trong quản lý.
Rủi ro và thách thức trong giao dịch tiền ảo
Hiệp hội Blockchain Việt Nam đã chỉ ra rằng nhiều quốc gia trên thế giới đã có những quy định chặt chẽ về tiền ảo, như Đạo luật về thị trường tiền mã hóa của Nghị viện châu Âu. Điều này cho thấy sự cần thiết phải có các quy định rõ ràng và minh bạch trong quản lý tài sản ảo tại Việt Nam.
Người dùng cũng cần cẩn trọng và tìm hiểu kỹ lưỡng về các rủi ro pháp lý, công nghệ và thị trường trước khi tham gia vào các giao dịch tiền ảo. Việc này không chỉ giúp bảo vệ bản thân mà còn góp phần vào sự phát triển an toàn và bền vững của thị trường tiền ảo tại Việt Nam.
