Quang cảnh tọa đàm. Ảnh: Nghiêm Ý
Tại một buổi tọa đàm gần đây, PGS.TS Nguyễn Văn Hiếu, Chủ tịch Hội Công nghệ vi mạch bán dẫn thành phố, đã chia sẻ về triển vọng phát triển của ngành điện tử Việt Nam. Theo ông, vào năm 2024, tổng kim ngạch xuất khẩu của ngành này có thể đạt hơn 134,5 tỷ USD, chiếm hơn 1/3 tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước. Đặc biệt, trong 5 tháng đầu năm 2025, con số này dự kiến sẽ tăng trưởng 39% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, phần lớn giá trị gia tăng hiện nay vẫn tập trung ở các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
Trong bối cảnh này, nếu các doanh nghiệp trong nước có thể thành công trong việc thiết kế và sản xuất các loại chip phục vụ cho ngành công nghiệp điện tử, thì thị trường tiêu thụ trong nước sẽ rất tiềm năng. Điều này không chỉ giúp nâng cao tỷ lệ nội địa hóa mà còn gia tăng giá trị sản xuất và năng lực cạnh tranh của quốc gia.
PGS.TS Nguyễn Văn Hiếu nhấn mạnh rằng việc thành lập một liên minh nghiên cứu và đào tạo nhân lực trong lĩnh vực bán dẫn và vi điện tử là rất cần thiết. Sự phát triển của nền kinh tế số yêu cầu một cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các tổ chức, doanh nghiệp, viện nghiên cứu và các trường đại học để ngành công nghiệp bán dẫn – điện tử có thể phát triển bền vững.
Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP Hồ Chí Minh, ông Nguyễn Hữu Yên, cho biết rằng UBND thành phố đã ban hành hai văn bản chỉ đạo quan trọng. Kế hoạch số 4354/KH-UBND ngày 14-6-2025 đặt ra mục tiêu đến năm 2030, kinh tế số sẽ chiếm ít nhất 30% GRDP, và tỷ lệ đóng góp của năng suất các nhân tố tổng hợp vào tăng trưởng đạt trên 55%. Trong đó, phát triển ngành công nghiệp bán dẫn được xác định là một trong những ưu tiên hàng đầu.
Thêm vào đó, Kế hoạch số 1231/KH-UBND ngày 24-2-2025 sẽ tập trung vào việc triển khai Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn của quốc gia tại thành phố. Cụ thể, đến năm 2030, thành phố sẽ đào tạo ít nhất 9.000 nhân lực có trình độ đại học trở lên, xây dựng ít nhất một trung tâm nghiên cứu và phát triển đạt tiêu chuẩn quốc tế, mở rộng Khu công nghệ cao và thu hút các dự án đầu tư nước ngoài lớn, đồng thời thúc đẩy nghiên cứu và khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.
Ông Nguyễn Hữu Yên cũng cho biết rằng sự ra đời của Liên minh sẽ tạo ra một “ngôi nhà chung” cho các thành viên, nơi họ có thể hợp tác, chia sẻ trách nhiệm và cùng nhau thúc đẩy nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ, đặc biệt là trong việc đào tạo nhân lực cho ngành công nghiệp bán dẫn của thành phố.
Các đơn vị ký kết Liên minh về nghiên cứu và đào tạo nhân lực bán dẫn, vi điện tử. Ảnh: Nghiêm Ý
Giám đốc Trung tâm Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 (HCMC C4IR), Lê Trường Duy, cho biết ngành bán dẫn đang trở thành một trụ cột chiến lược cho mọi nền kinh tế hiện đại. Từ trí tuệ nhân tạo (AI), internet vạn vật (IoT), điện toán đám mây cho đến công nghệ quốc phòng, tất cả đều phụ thuộc vào khả năng sản xuất và thiết kế vi mạch bán dẫn.
Theo báo cáo của một tổ chức nghiên cứu, quy mô thị trường bán dẫn toàn cầu dự kiến sẽ vượt 1.000 tỷ USD vào năm 2030, trong khi thế giới đang đối mặt với nguy cơ thiếu hụt hơn 1 triệu kỹ sư trong lĩnh vực này. Mặc dù ngành bán dẫn tại Việt Nam vẫn còn ở giai đoạn đầu, nhưng đang có những bước chuyển mình mạnh mẽ.
Nhiều tập đoàn công nghệ hàng đầu như Samsung, Amkor, Nvidia, Qualcomm đã chọn Việt Nam làm điểm đến chiến lược. Đồng thời, các doanh nghiệp trong nước như Viettel cũng đang tích cực tham gia vào hoạt động thiết kế vi mạch. Đây là thời điểm quan trọng để Việt Nam tiến sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.
