Đại biểu Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Công nghiệp công nghệ số, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghệ tại Việt Nam. Luật này không chỉ là một văn bản pháp lý mà còn là một động lực mạnh mẽ để các doanh nghiệp công nghệ số, đặc biệt là các doanh nghiệp tư nhân, có thể phát triển mạnh mẽ hơn trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay.
Luật Công nghiệp công nghệ số đã thể chế hóa nhiều nội dung quan trọng từ các Nghị quyết của Bộ Chính trị, nhằm tạo ra một môi trường thuận lợi cho sự phát triển của doanh nghiệp công nghệ. Những chính sách này bao gồm việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, xây dựng hạ tầng công nghệ số thiết yếu và hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo, từ đó tạo ra một hệ sinh thái công nghệ số bền vững.
Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, Luật này sẽ giúp giải quyết những thách thức lớn trong ngành công nghiệp công nghệ số, biến công nghệ thành động lực chính cho sự tăng trưởng kinh tế, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người dân.
Điểm nổi bật của Luật là việc cụ thể hóa các chính sách ưu đãi cho các dự án đầu tư lớn, giúp doanh nghiệp có thể giảm thuế thu nhập doanh nghiệp trong nhiều năm. Điều này không chỉ khuyến khích đầu tư mà còn tạo điều kiện cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể phát triển thông qua việc tính gấp đôi chi phí nghiên cứu và phát triển.
Thủ tục hành chính cũng được đơn giản hóa, giúp các doanh nghiệp dễ dàng hơn trong việc thành lập khu công nghiệp công nghệ số. Cơ chế ưu tiên hải quan “luồng xanh” cũng được áp dụng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc xuất nhập khẩu hàng hóa công nghệ.
Nhà nước sẽ ưu tiên đầu tư vào các hạ tầng thiết yếu như trung tâm dữ liệu và mạng 5G, đồng thời khuyến khích sự tham gia của doanh nghiệp tư nhân trong việc phát triển cơ sở hạ tầng hiện đại. Điều này không chỉ giúp mở rộng thị trường nội địa mà còn thúc đẩy việc sử dụng sản phẩm công nghệ “Make in Vietnam” trong các dự án ngân sách.
Luật Công nghiệp công nghệ số còn tập trung vào việc nâng cao tỷ trọng sản phẩm công nghệ nội địa, thông qua các chính sách hỗ trợ cụ thể. Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài cũng được khuyến khích chuyển giao công nghệ và hợp tác với doanh nghiệp trong nước, từ đó tạo ra một môi trường cạnh tranh lành mạnh.
Doanh nghiệp khởi nghiệp trong nước sẽ nhận được hỗ trợ 50% kinh phí để mua công nghệ tiên tiến và phát triển mẫu thử, giúp nâng cao năng lực sản xuất sản phẩm “Make in Vietnam”. Các sản phẩm công nghệ số nội địa sẽ được ưu tiên sử dụng trong các dự án ngân sách nhà nước, đảm bảo thị trường đầu ra ổn định và bền vững.
Hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D) cũng sẽ được hưởng nhiều ưu đãi, bao gồm miễn giảm thuế và hỗ trợ tài chính, nhằm thúc đẩy sự sáng tạo và đổi mới, giúp sản phẩm Việt Nam không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn có khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Luật đặt mục tiêu đưa doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam vươn ra thị trường quốc tế, gia tăng doanh thu và khẳng định thương hiệu toàn cầu. Mục tiêu đạt 150.000 doanh nghiệp vào năm 2035 sẽ được thực hiện thông qua các chính sách hỗ trợ toàn diện, bao gồm hỗ trợ chi phí đầu tư hạ tầng và đào tạo nhân lực chất lượng cao.
Luật cũng hướng tới việc tạo ra các doanh nghiệp “đầu tàu” dẫn dắt ngành công nghệ số thông qua các chính sách chiến lược. Nhà nước sẽ đặt hàng doanh nghiệp nghiên cứu và phát triển các công nghệ tiên phong, đồng thời hỗ trợ tài chính và xúc tiến thương mại để mở rộng thị trường quốc tế.
Để thúc đẩy chuyển đổi số và tăng tỷ trọng doanh nghiệp ứng dụng công nghiệp công nghệ số, Luật triển khai các giải pháp toàn diện nhằm nâng cao hiệu quả và khả năng cạnh tranh.
Hiệp hội Dữ liệu quốc gia đang xây dựng nền tảng chuỗi khối quốc gia, một bước tiến quan trọng trong việc phát triển công nghệ tại Việt Nam. Để đảm bảo tự chủ công nghệ lõi và bảo vệ chủ quyền an ninh quốc gia, Luật Công nghiệp công nghệ số tập trung vào việc làm chủ công nghệ lõi và công nghệ số chiến lược.
Nhà nước sẽ đặt hàng doanh nghiệp phát triển các công nghệ chiến lược như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data) và chuỗi khối (Blockchain), nhằm đảm bảo định hướng rõ ràng và nguồn lực dồi dào cho sự phát triển này.
Ngân sách nhà nước sẽ được ưu tiên phân bổ cho hạ tầng R&D, giúp doanh nghiệp và viện nghiên cứu có đủ điều kiện phát triển các công nghệ lõi, từ đó nâng cao vị thế của Việt Nam trong lĩnh vực công nghệ số toàn cầu.
Luật cũng quy định các chính sách hỗ trợ thiết thực cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa, bao gồm hỗ trợ chi phí đầu tư hạ tầng và đào tạo nhân lực, đồng thời ưu tiên trong đấu thầu các dự án công.
Luật khuyến khích doanh nghiệp tư nhân tham gia đầu tư hạ tầng thông qua các ưu đãi về thuế, đất đai và tín dụng. Đặc biệt, nhân lực công nghệ số chất lượng cao sẽ được miễn thuế thu nhập cá nhân trong 5 năm đầu làm việc tại Việt Nam, tạo động lực tài chính mạnh mẽ để họ đóng góp lâu dài cho sự phát triển của đất nước.
Nền tảng định danh và xác thực điện tử đã đạt trên 1 tỷ lượt yêu cầu, cho thấy sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số tại Việt Nam. Để thúc đẩy phát triển trí tuệ nhân tạo (AI) một cách bền vững, Luật đưa ra các chính sách khung chung và giao Chính phủ quy định chi tiết.
Luật quy định các nguyên tắc lấy con người làm trung tâm, đảm bảo minh bạch, an toàn và không phân biệt đối xử, với yêu cầu các hệ thống AI phải duy trì sự kiểm soát của con người. Điều này không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của người dân mà còn tạo ra một môi trường phát triển công nghệ bền vững.
Để tận dụng tiềm năng kinh tế to lớn của tài sản số, Luật Công nghiệp công nghệ số lần đầu tiên đưa ra định nghĩa và quy định khung pháp lý về tài sản số, bao gồm tài sản mã hóa và tài sản ảo, phân loại theo mục đích sử dụng và công nghệ, tạo cơ sở pháp lý rõ ràng cho sự phát triển của ngành công nghệ số tại Việt Nam.
